Tips en adviezen voor groep 6 met een tweedejaars nieuwkomer
1. Selecteer software met auditieve en visuele ondersteuning
Woordenschatsoftware van taalmethoden en algemene software van rekenmethoden met koptelefoon is geschikt voor extra taalaanbod.
2. Laat leerlingen zich zelf vooraf op actualiteit en thema oriënteren
- Nieuwsbegrip
Bij teksten, filmpjes en opdrachten van Nieuwsbegrip is samen lezen vooraf als preteaching een mogelijkheid. Daarnaast is er de mogelijkheid de inlogcode te geven en thuis vooraf de tekst te laten lezen. Het is in ieder geval aan te bevelen dat de leerling thuis Jeugdjournaal kijkt. De samenwerking tussen Jeugdjournaal en Nieuwsbegrip maakt het mogelijk dat de leerling die het onderwerp op Jeugdjournaal (al dan niet herhaald) gevolgd heeft, een flinke voorsprong heeft bij het begrip van de tekst.
- Wereldmethoden
Het is voor alle leerlingen, maar voor tweedejaars nieuwkomers extra, aan te bevelen om het onderwijs thematisch te verzorgen, en langere tijd aan één thema te besteden, zodat er meer herhaling en inslijpen van woordenschat is. Dit kan bijvoorbeeld met de thematische aanpak. Bij thematisch aanbod heeft preteaching meer effect, omdat er per thema meer kansen voor consolidatie zijn. Geef die Beeldbankfilmpjes van SchoolTV Beeldbank als huiswerk die de leerling goed toerusten voor het thema dat komen gaat. Zodat hij goed kan meepraten en meedenken, en zodat hij het taalaanbod optimaal begrijpt. Natuurlijk kan de leerling ook in de eigen taal de leerstof van het thema bekijken. Leerstof over de natuur op de BBC is bijvoorbeeld héél goed!
3. Pas de start van lessen aan
U kunt de start van de taal- en rekenlessen aanpassen en preteachend maken: het lesonderwerp visueel weergeven, de kernbegrippen op het bord schrijven en semantiseren, daarbij plaatmateriaal tonen, geïllustreerde infoboeken open neerleggen op de thematafel. Een tentoonstellingstafel opstellen voordat u een nieuw thema introduceert.
Thema's die zich hiertoe lenen, zijn technische onderwerpen, historische onderwerpen waarover goed plaatmateriaal beschikbaar is, dieren, beroepen, natuurverschijnselen, reizen, wonen. De tentoonstellingstafel is bijvoorbeeld een leerlingtafel met een paar boeken uit de themacolletie of uit het documentatie¬centrum, opengeslagen op de bladzijde waarop platen over het thema van de les te zien zijn. Een perspex boekenhouder laat de boeken openstaan op de pagina waarop u dat wilt. De tafel staat bij de deur naar de centrale gang of op een andere plek waar de leerlingen langskomen. De thematafel ondersteunt het onderwerp dat u gaat behandelen visueel.
U kunt met de tweedejaars nieuwkomer afspreken dat hij op momenten dat hij klaar is met zijn werk, alvast de boeken van de tentoonstellingstafel bekijkt. Zo oriënteert hij zich op het onderwerp en kan zich een aantal begrippen eigen maken. Bij de introductie van het onderwerp kunt u de tweedejaars nieuwkomer op een paar platen voorwerpen en gebeurtenissen laten aanwijzen. Zo checkt u zijn woordkennis met betrekking tot kernbegrippen, kunt u de woordkennis aanvullen en geeft u alvast aan welke zaken in de les een belangrijke rol gaan spelen en alvast twee of drie kernwoorden aanbieden. U kunt hem deze woorden in zijn themaschrift laten bijhouden.
4. Gebruik de Woordenlijst Amsterdamse Kinderen
Per thema’s van taal en van wereldoriëntatie kunt u hier checken wat aangeboden kan worden. Kijk ook naar de voorgaande leerjaren, zodat de tweedejaars niewkomer ook die woorden leert. Op taalpilots vindt u onderConsolidatiespelletjes middenbouw en bovenbouw spelletjes waarmee u de aangeboden woorden kunt consolideren. Denk bij het consolideren ook aan samen op het digibord verwerken van leerstof in sleutelschema'szoals tijdbalken, tabellen, fotostrips of andere sleutelschema's. Voorbeelden vindt u in de wereldmethoden, in Nieuwsbegrip en in digibordschemas.
5. Gebruik woordenboeken en internet om begrippen te verduidelijken
Woordenboeken, google images, SchoolTV Beeldbank en leerlingboeken van zaakvakmethoden kunt u gebruiken om begrippen te verduidelijken en te laten verduidelijken.
6. Herhaal nieuw aangeboden woorden veel
7. Laat de leerling, met anderen en met ouders, beeldwoordenboeken gebruiken
Zie voor opdrachten het Beeldwoordenboek. Dit woordenboek biedt gekleurde themaplaten. Point it, een zak – beeldwoordenboekje, kunt u in tweetallen laten raadplegen. Dit mini-beeldwoordenboekje, gemaakt voor de volwassen wereldreiziger, stimuleert het samen zelf werken aan de woordenschat. U kunt hiermee opdrachten in tweetallen geven, het boekje kan ook mee naar huis. Het Meertalig Beeldwoordenboek van Van Dale is een fantastische bron van kennis en woordenschat voor bovenbouwers, op school en thuis.
8. Laat thematische woordenschriftjes bijhouden
Laat een schriftje bijhouden met daarin de nieuw aangeboden woorden per thema. De nieuw geleerde woorden worden genoteerd, met tekening, in een schema, zo nodig met een vertaling, en kunnen met medeleerlingen, familieleden of als huiswerk herhaald en geleerd worden.
9. Laat nieuwe leerstof in eigen woorden opschrijven
Hoe u dit kunt doen, ziet u in het leermiddel voor het stellen Puntje van je Pen. Dit programma geeft voorbeelden van stelopdrachten die geschikt zijn. De opdrachten kunnen per thema aangepast worden. Ook de sleutelschema’s van Nieuwsbegrip geven een goede handreiking hoe u nieuwe leerstof uit de wereldvakken kunt laten verwerken.
10. Maak gebruik van intensieve programma’s voor het technisch lezen
Helaas kennen Estafette en Timboektoe nog geen auditieve ondersteuning, de vorige versie had dit met Estafette Interactief wél. Hopelijk speelt een van de uitgevers bij een volgende versie van de leesmethodes in op de behoefte die er bij doelleerlingen is in! Besteed extra aandacht aan wisselrijtjes en leesstof zoals bij Vloeiend & Vlot of Estafette.
11. Laat luisterlezen en lezen
Creëer een lees -luisterhoek met koptelefoon, waar de leerling in fases kan meelezen met ingesproken boeken. Luisterlezen op hogere niveaus kan o.a. met titels uit luisterrijk.
12. Lees voor
Laat bij klassikaal voorlezen de tweedejaars nieuwkomer de platen goed zien en zorg dat hij uw mimiek goed te zien. Observeer wat hij snapt. Soms kunt u een boek selecteren dat de leerling zelf tegelijkertijd ook in de eigen taal kan lezen. Zoals bij de boeken van Roald Dahl. Laat hem dan tegelijkertijd in de eerste taal lezen en vraag hoe ver hij is. Voor selecties: leesplein.
13. Laat de leerling meedoen aan klassikale toetsen
Neem klassikale toetsen gelijktijdig met de klasgenoten af, ook als de toetsen van een ander leerjaar gemaakt moeten worden. Geef feedback hoeveel jaar woordenschatachterstand er nog is en hoeveel jaar achterstand er nog is op het gebied van begrijpend lezen. Vier de inhaalslag met de leerling, de ouders en de leeftijdgenoten.
14. Diataal & Diaplus
Diataal biedt met Diaplus een geschikt tekstenbestand met oefenstof aan als abonnement. De teksten kunnen als tijdschrift ontvangen worden. Maar ook kunnen ze geprint worden. Er zijn teksten op verschillende niveaus over eenzelfde onderwerp. Vanaf groep 6 tot en met het voortgezet onderwijs. Het materiaal wordt gebruikt in de klas, en bij Remedial Teaching.
15. Talenkaart
Wilt u iets weten over de eerste taal van een leerling en met de klas over talen te communiceren, kijk dan op de Talenkaart.