Tips en adviezen voor groep 8 met een tweedejaars nieuwkomer
1. Is groep 8 de beste keuze?
Een tweedejaars nieuwkomer die zo snel leert dat hij bijna geen achterstanden meer heeft, kan natuurlijk in groep 8 geplaatst worden. Deze leerling is een uitzondering. In de meeste gevallen is het raadzaam om een tweedejaars nieuwkomer:
- Door te laten gaan in de nieuwkomersklas, en daar verlenging te geven
- Meteen naar VO door te laten gaan
- In een groep 7 mee te laten draaien in plaats van in een groep 8
In een groep 7 wordt de stof nieuw aangeboden, en een groep 8 is er veel van herhaling sprake, de tweedejaars nieuwkomer heeft de stof echter niet aangeboden gekregen. Weeg dus goed af of groep 8 de juiste groep is. Hoe oud is de leerling? Als hij de leeftijd heeft voor het voortgezet onderwijs, oriënteert u zich daar dan op. Een heel belangrijke voorwaarde is weerbaarheid. Een leerling die niet voldoende weerbaar is, is waarschijnlijk beter af in het basisonderwijs.
2. Oriënteert u zich snel op het voortgezet onderwijs
Het Amsterdamse Voortgezet Onderwijs kent, o.a. bij MCO, Berlage en NOVA, mogelijkheden voor leerlingen die nog maar kort Nederlands spreken. Communiceert u met de coördinatoren Nieuwkomers van deze scholen op welke momenten de leerling kan instromen. Het is zeker niet zo dat een leerling die recent als nieuwkomer is ingestroomd groep 8 doorlopen moet hebben om in het voortgezet onderwijs te kunnen doorstromen.
3. Laat leerlingen zelf teksten vooraf thuis lezen
Sommige zaakvakmethoden bieden de teksten mét geluidsondersteuning, dus ingesproken, aan. Laat de teksten vooraf thuis lezen. Nieuwsbegrip kan vanaf de website vooraf thuis gelezen worden. Ook de filmpjes van Nieuwsbegrip kunnen vooraf thuis bekeken worden.
4. Verzorg op school of thuis Pre-teaching bij Nieuwsbegrip
- Nieuwsbegrip AA, A of B teksten alvast lezen, teksten op school alvast beluisteren (lees voor) , en het filmpje vooraf bekijken.
- Een andere mogelijkheid is: geef de inlogcode en laat thuis vooraf de tekst lezen en eventueel luisteren, en het filmpje bekijken.
- Ralfi lezen vooraf op school als pre-teaching
5. Laat de leerlingen thuis zelf vooraf Beeldbankfilmpjes kijken
Geef die beeldbankfilmpjes van SchoolTV Beeldbank als huiswerk die de leerling goed toerusten voor het thema dat komen gaat. Zodat hij goed kan meepraten en meedenken, en zodat hij het taalaanbod optimaal begrijpt. Natuurlijk kan de leerling ook in de eigen taal de leerstof van het thema bekijken. Leerstof over de natuur op de BBC is bijvoorbeeld héél goed!
6. Pas de start van lessen aan
De start van de taal- en rekenlessen aanpassen en preteachend maken: het lesonderwerp visueel weergeven, de kernbegrippen op het bord schrijven en semantiseren, daarbij plaatmateriaal tonen, geïllustreerde infoboeken open neerleggen op de thematafel. Een tentoonstellingstafel opstellen voordat u een nieuw thema introduceert. Thema's die zich hiertoe lenen, zijn technische onderwerpen, historische onderwerpen waarover goed plaatmateriaal beschikbaar is, dieren, beroepen, natuurverschijnselen, reizen, wonen. De tentoonstellingstafel is bijvoorbeeld een leerlingtafel met een paar boeken uit de themacolletie of uit het documentatie-centrum, opengeslagen op de bladzijde waarop platen over het thema van de les te zien zijn. Een perspex boekenhouder laat de boeken openstaan op de pagina waarop u dat wilt. De tafel staat bij de deur naar de centrale gang of op een andere plek waar de leerlingen langskomen. De thematafel ondersteunt het onderwerp dat u gaat behandelen visueel.
U kunt met de tweedejaars nieuwkomer afspreken dat hij op momenten dat hij klaar is met zijn werk, alvast de boeken van de tentoonstellingstafel bekijkt. Zo oriënteert hij zich op het onderwerp en kan zich een aantal begrippen eigen maken. Bij de introductie van het onderwerp kunt u de tweedejaars nieuwkomer op een paar platen voorwerpen en gebeurtenissen laten aanwijzen. Zo checkt u zijn woordkennis met betrekking tot kernbegrippen, kunt u de woordkennis aanvullen en geeft u alvast aan welke zaken in de les een belangrijke rol gaan spelen. Lees meer over de thematische aanpak in Betekenisvol Taalonderwijs
7. Gebruik de Woordenlijst Amsterdamse Kinderen
Bekijk bij de thema’s van taal en van wereldoriëntatie wat aangeboden kan worden. Kijk ook naar de voorgaande leerjaren, zodat de tweedejaars niewkomer ook die woorden leert. Op taalpilots vindt u onder Consolidatiespelletjesbovenbouw spelletjes waarmee u de aangeboden woorden kunt consolideren. Denk bij het consolideren ook aan samen op het digibord verwerken van leerstof in sleutelschema'szoals tijdbalken, tabellen, fotostrips of andere sleutelschema's. Voorbeelden vindt u in de wereldmethoden, in Nieuwsbegrip en in digibordschemas.
8. Gebruik woordenboeken, internet en materiaal van de zaakvakmethoden om begrippen te verduidelijken
Woordenboeken, google images, SchoolTV Beeldbank en leerlingboeken van zaakvakmethoden kunt u gebruiken om begrippen te verduidelijken en te laten verduidelijken. Hoe lager het leerjaar, hoe duidelijker vaak de illustraties in het leerlingboek van de zaakvakken.
9. Herhaal nieuw aangeboden woorden veel
10. Laat de leerling, met anderen en met ouders, beeldwoordenboeken gebruiken
Point it, een zak – beeldwoordenboekje (ook verkrijgbaar als App). Dit mini-beeldwoordenboekje, gemaakt voor de volwassen wereldreiziger, stimuleert het samen zelf werken aan de woordenschat. U kunt hiermee opdrachten in tweetallen geven, het boekje kan ook mee naar huis. Zie voor opdrachten ook de opdrachten in het Beeldwoordenboek. Het Tweetalig beeldwoordenboek voor de bovenbouw van Van Dale is een fantastische bron van kennis en woordenschat voor bovenbouwers, op school en thuis.
11. Laat thematische woordenschriftjes bijhouden
Laat schriftjes bijhouden met daarin de nieuw aangeboden woorden per thema. De nieuw geleerde woorden worden genoteerd, met tekening, in een schema, zo nodig met een vertaling, en kunnen met medeleerlingen, familieleden of als huiswerk herhaald en geleerd worden.
12. Laat nieuwe leerstof in eigen woorden opschrijven
Hoe u dit kunt doen, ziet u in het leermiddel voor het stellen Puntje van je Pen. Dit programma geeft voorbeelden van stelopdrachten die geschikt zijn voor taalverwervers in de eerste fasen van de taalverwerving. De opdrachten kunnen per thema aangepast worden.
13. Laat luisterlezen en lezen
Creëer lees -luisterhoekjes met koptelefoon, waar voorgelezen prentenboeken in tweetallen gekeken, verteld, beluisterd en gelezen worden. Als boeken aansluiten op het thema is dat extra effectief. Zie hiervoor leesplein. De combinatie van deze verhalende boeken met informatieve boeken (bijvoorbeeld Kijkdoosboekjes, hier: de bus) per thema heeft het beste effect op de woordenschat. Laat zo mogelijk ook de informatieve boeken meelezen. Dit is goed voor de klankontwikkeling, grammaticale ontwikkeling, woordenschat, en nog veel meer. Luisterlezen op hogere niveaus kan o.a. met titels uit luisterrijk.
14. Selecteer software met auditieve en visuele ondersteuning
Woordenschatsoftware van taalmethoden en algemene software van rekenmethoden met koptelefoon is geschikt voor extra taalaanbod. Laat zo mogelijk in tweetallen werken: de communicatie die dat oplevert geeft winst.
15. Maak gebruik van intensieve programma’s voor het technisch lezen
Helaas kennen Estafette en Timboektoe nog geen auditieve ondersteuning, de vorige versie had dit met Estafette Interactief wél. Hopelijk speelt een van de uitgevers bij een volgende versie van de leesmethodes in op de behoefte die er bij doelleerlingen is in! Besteed extra aandacht besteden aan wisselrijtjes en leesstof zoals bij Veilig & Vlot of Estafette.
16. Lees klassikaal boeken met veel platen voor
Laat bij klassikaal voorlezen de tweedejaars nieuwkomer de platen goed zien en zorg dat hij uw mimiek goed te zien. Observeer wat hij snapt. Soms kunt u een boek selecteren dat de leerling zelf tegelijkertijd ook in de eigen taal kan lezen. Zoals bij de boeken van Roald Dahl. Laat hem dan tegelijkertijd in de eerste taal lezen en vraag hoe ver hij is. Voor selecties: leesplein.
17. Laat de leerling meedoen aan klassikale toetsen
Neem klassikale toetsen gelijktijdig met de klasgenoten af, ook als de toetsen van een ander leerjaar gemaakt moeten worden. Geef feedback hoeveel jaar woordenschatachterstand er nog is en hoeveel jaar achterstand er nog is op het gebied van begrijpend lezen. Vier de inhaalslag met de leerling, de ouders en de leeftijdgenoten.
18. Diataal & Diaplus
Diataal biedt met Diaplus een geschikt tekstenbestand met oefenstof aan als abonnement. De teksten kunnen als tijdschrift ontvangen worden. Maar ook kunnen ze geprint worden. Er zijn teksten op verschillende niveaus over eenzelfde onderwerp. Vanaf groep 6 tot en met het voortgezet onderwijs. Het materiaal wordt gebruikt in de klas, en bij Remedial Teaching.
19. Begrijpend Lezen
Voor het zelfstandige programma Begrijpend Lezen kunt u de leerling laten werken met Rondje Wereld: een cd - rom voor het oefenen van Begrijpend Lezen op gevorderd niveau.
20. Talenkaart
Wilt u iets weten over de eerste taal van een leerling om met de klas over talen te communiceren, kijk dan op de Talenkaart.