Voordeel van de Twijfel

 

Twijfel brengt je verder.

Twijfel is het ontstekingsmechanisme in kritisch kijken en luisteren.
In onderzoek, reflectie en het vinden van een inzicht.
Twijfel kan je brengen tot het hoogstpersoonlijk nemen van verantwoordelijkheid.

Twijfel kan werken als sleutel tot burgerschap.

 

Het project Voordeel van de Twijfel is een onderwijsconcept voor scholing in burgerschap. Wij zien twijfel als een positieve ervaring én als de eerste stap in een cyclisch onderzoeksproces.

Kenmerkend is de voortdurende afwisseling van reflectie in filosofische onderzoeksgesprekken en actieonderzoek door middel van interviews, stages, bronnenonderzoek, het maken van een kunstwerk of het prototypen van een vondst.

Het onderzoeksproces is gebaseerd op de notie van scholè of vrije ruimte: kleine groepen leerlingen verkennen perspectieven en denkbeelden in het onderzoek van datgene wat zij belangrijk vinden.

Voordeel van de Twijfel daagt leerlingen uit welbewust verantwoordelijkheid te nemen in het functioneren van een zichzelf sturende onderzoeksgroep. Het daagt ze uit te handelen als burgers.

Welke kennis en vaardigheden levert dat op?

 

Programma

Met dit programma ervaar je hoe je twijfel positief, creatief en constructief kan benutten door gezamenlijk te (durven) wikken en wegen. Je combineert filosofische onderzoeksgesprekken met actieonderzoek. De kern is dat leerlingen zich op twee manieren oefenen in burgerschap:

• Ze ontwikkelen kennis en inzicht ten aanzien van hun onderzoeksobject én van hun persoonlijke waarden, principes en verantwoordelijkheden met betrekking tot dat onderzoek. Het kan gaan om kennis op het gebied van politiek, participatie, identiteit, democratie, omgaan met verschillen en conflicten en maatschappelijk verantwoord handelen.
• Ze ontwikkelen houdingen en vaardigheden die noodzakelijk zijn voor de uitoefening van burgerschap. Vaardigheden en houdingen die daarbij een rol spelen zijn: samenwerken, een open blik, kritisch en creatief denken, het kunnen uitstellen van een oordeel, begrip voor andermans overwegingen, gevoelens en verlangens, nauwkeurig luisteren, het blootleggen van vooronderstellingen, zelfkennis en het verantwoorden van keuzes.

Aanpak

De deelnemers onderzoeken gedurende 6 weken in groepjes van 4-8 leerlingen een kwestie die ze na aan het hart ligt. Het kan gaan over politiek, school, henzelf, hun sociale omgeving, het milieu, economie of kunst. Er is niet snel een grens aan de mogelijke onderzoeksobjecten. Belangrijk is dat de kwestie hen raakt en dat ze deze kwestie allemaal willen onderzoeken.

Bewust kiezen begint bij twijfel: zie ik het goed?
Het voordeel van de twijfel is een ontdekkingstocht naar de vraag wat je in een bepaalde situatie het beste kunt doen of zeggen. Het cyclische onderzoeksproject ziet er als volgt uit:

 

Voor wie?

Dit traject is met name bedoeld voor professionals in PO-bovenbouw, VO en MBO die burgerschapsonderwijs willen vormgeven in een combinatie van actie en onderzoek die direct aansluit op de eigen onderwijspraktijk. Denk aan schoolteams die een doorgaande lijn willen in onderzoekende houding en vaardigheden, die op zoek zijn naar een methodiek waarmee complexe maatschappelijke en burgerschapsthema’s aan de orde kunnen komen en waarin leerlingen leren hun oordeel uit te stellen; te leren twijfelen. Je ervaart hierbij systematisch houvast voor complexe vraagstukken en het aanleren van 21^e-eeuwse vaardigheden.

Meer weten?

Voordeel van de twijfel is een gezamenlijk initiatief van Het ABC en Leren Filosoferen. Neem voor meer informatie contact op met Eva Malkus via emalkus@hetabc.nl.